Het thema ‘zwart’ was jarenlang controversieel in de kunstwereld.

 

Iris Kensmil (50) is een Nederlandse beeldend kunstenaar van Surinaamse afkomst. Met haar olieverfschilderijen, tekeningen en installaties richt ze zich op de geschiedenis van de emancipatie van de zwarte mens. Haar werk wordt internationaal tentoongesteld. Zo exposeert ze behalve op Why The Caged Birds Sing in Almere ook in Museum Albertinum in Dresden, Duitsland. Vorig jaar vertegenwoordigde ze Nederland tijdens de prestigieuze Biënnale in Venetië. (Tekst: Agnes Hofman)

VERDER LEZEN 

Interview Florian, Rossel & Fabrice_39

“Als kind was ik altijd al aan het tekenen, en toen een leraar van school me vertelde dat kunstenaar een beroep is, wist ik wat ik wilde. In mijn jeugd woonde ik enkele jaren in Suriname en thuis leerde ik over mijn achtergrond van mijn vader. Hij luisterde veel naar Blues en Soul en liet me naar films als Roots kijken. Al in 2000 maakte ik mijn eerste schilderij over blackness, en vier jaar later werd Zwarte Emancipatie mijn hoofdthema. Dat werd destijds gezien als controversieel. In de eerste jaren heb ik heel veel geworsteld met hoe ik op mijn manier over deze onderwerpen kunst kon maken. Vooral ook omdat ik in Nederland geen vrouwelijke kunstenaars kende met hetzelfde thema in hun werk. Er werd me zelfs regelmatig geadviseerd om een andere weg in te slaan. Maar mijn galerist – een witte man – stond altijd achter mij en op basis van beoordelingen door medekunstenaars is het Mondriaanfonds mij al vroeg gaan steunen. Zij vonden dat het goede kunst was. Dat was ook de reden dat musea mijn werk begonnen aan te kopen. In Nederland zijn er echter nauwelijks particulieren die dit thema in huis willen en bedrijven al helemaal niet. Dat er de laatste tien jaar acties tegen Zwarte Piet en voor Black Lives Matter zijn en dat een instituut als The Black Archives gecreëerd is, biedt mij als kunstenaar veel steun en inspiratie. De hoofdlijn in mijn werk is hoe zwarte intellectuelen, schrijvers, muzikanten en activisten onze samenleving mede vormgeven. Deze geschiedenis noem ik Zwarte Moderniteit, want het gaat over het geloof in de mogelijkheden van vooruitgang. Ik heb een groot archief opgebouwd van beelden over deze geschiedenis. Wanneer ik aan een kunstwerk begin, kijk ik in mijn beeldarchief waar ik de link kan leggen met de context waarin het werk getoond zal worden en wat ik dan naar voren wil halen. Wanneer ik foto’s of video’s ter inspiratie heb uitgekozen, wil ik die met het juiste gevoel en de juiste expressie uitbeelden. Daar heb ik een stijl van schilderen voor ontwikkeld, die goed aanvoelt bij mijn beleving. Ik maak mijn kunst in de eerste plaats voor mezelf. Maar je wilt ook dat het kunstwerk een eigen leven kan gaan leiden. De noodzaak waar het uit voorkomt, komt in goede kunst ook tot uitdrukking. Ik maak bijvoorbeeld vaak installaties op locatie, om zo de beleving van de beelden aan te scherpen. Ik zeg expres aanscherpen en niet sturen, want wat de mensen beleven bij mijn werk wordt ook bepaald door hun kennis en attitude."

Interview Iris Kensmil
Iris Kensmil gefotografeerd door Tomek Dersu Aaron.

"Nu is mijn thema opeens ‘hot’ en krijg ik goede kansen. Dat is fijn, maar het belangrijkste is dat ik zie dat een jonge generatie sterk meeleeft en dat er nu voor jonge kunstenaars wel ruimte is om te werken vanuit een niet-witte belevingswereld. Dit is een ontwikkeling die hoop geeft voor de toekomst waaraan wij verder moeten werken.”

Interview Florian, Rossel & Fabrice_40

Interview Iris Kensmil

2/8
Loading ...