Kunstenaar Marije Vogelzang vindt het maar saai om dingen te maken die voor altijd blijven bestaan. ‘Dat had ik al toen ik 22 jaar geleden afstudeerde aan de Design Academy Eindhoven. ‘Ik ben dingen gaan verzinnen om met eten te doen. Want ik vind het interessant dat mijn werk ín iemands lijf gaat. Wat ik ontwerp, wordt onderdeel van jou. Dat vind ik nog steeds heel grappig.’  

Waar ben je mee begonnen?

‘Met diners ontwerpen waarbij de hele ervaring anders was, bijvoorbeeld omdat je in een hangmat ligt of, zoals in Hongarije, je gevoerd werd door zigeuners. Later ben ik er ook exposities bij gaan maken, bijvoorbeeld over suiker of de toekomst van voedsel. En ik maak installaties waarbij je met elkaar in contact komt door middel van voedsel. Dus eten is de kern van mijn werk.’  

Hoe belangrijk is geur in jouw werk?

‘Heel belangrijk. Ik gebruik ook vaak externe geuren die ik speciaal laat maken. Ik heb een hele grote installatie met linten waar je doorheen kunt lopen en dan van alles tegen komt. Daar gebruik ik ook geuren, dat is een hele sterke manier om mensen, zonder dat ze per se iets te hoeven eten, toch kunt beïnvloeden in de ervaring die ze hebben.’  

Eind vorig jaar kreeg je corona en je verloor je geur, hoe kwam je erachter?

‘Ik kreeg handlotion met Sinterklaas. Daar rook ik meteen aan, maar…niks. Ik dacht nog: diegene heeft iets ouds uit de kast gepakt. Toen ben ik naar de koelkast gelopen, want ik had stinkkaas gekocht. Dat rook ik ook niet. Ik heb het hele huis ‘af geroken’, maar er kwam niks binnen. Een gekke gewaarwording.’  

Raakte je in paniek, geur is belangrijk voor je werk?

‘Nee, daar ben ik het type niet naar. Ik vond het fascinerend. We waren allemaal ziek en er gebeurde grappige dingen. Mijn zoontje maakte cappuccino voor mij zonder dat hij door had dat de melk bedorven was. Bijna het hele kopje dronk ik leeg voor ik er zelf achter kwam. Ik proefde nog wel rudimentaire smaken, zoet en bitter kon ik onderscheiden. En hij had gespuugd, normaal iets wat ik verschrikkelijk vind om op te ruimen. Maar nu ik niks rook, dacht ik: het is gewoon soep en het opruimen ging heel makkelijk.’  

Was je bang dat je reuk niet meer terug zou komen?

‘Ook niet. Maar ik heb wel meteen een app gedownload van de stichting Reuksmaakstoornis. Daarmee kun je je reuk trainen. Dus ik ging heel bewust dingen ruiken om de neurologische connecties weer op te bouwen. En in mijn fantasie een geur oproepen. Er zijn geuren die je kunt ruiken zonder dat je ze om je heen hoeft te hebben. Dan stelde ik me bijvoorbeeld voor dat ik onder een cola-douche stond. Ik kreeg ook geurhallucinaties. Dacht ik gebakken aardappels te ruiken, maar er bleek niks op het vuur te staan. Mijn vriend had hetzelfde, hij rook niet-bestaande oliebollen.’  

Je hebt die periode van geurverlies omgezet in iets creatiefs!

‘Ja, ik kwam er dus achter dat mensen een hele sterke fantasie hebben. Zoals ik onder mijn cola-douche stond, gelukkig niet zo plakkerig als echte cola, gaf me dat het idee om een project op te zetten waarbij je door middel van een verhaal wordt meegenomen in een beleving. Ik ben objecten van keramiek aan het maken met een klein speakertje dat je tussen je tanden houdt. Daardoor gaat het geluid van binnenuit naar je oor. Dat roept zintuigelijke ervaringen op die er niet echt zijn, maar die je met je fantasie kunt oproepen. Dat lijkt misschien een beetje eng, maar het is met veel humor en mensen ervaren iets fysieks dat over henzelf gaat. Waardevol, want dat gebeurt in het echte leven niet zo vaak.’  

Meer informatie over Marije Vogelzang en haar werk vind je op marijevogelzang.nl